Ο κυκλος των χαμενων ηγετων

Ο κύκλος των χαμένων ηγετών

*του Αθανάσιου Μιχαλόπουλου

Όπως κάθε τι σε αυτόν τον κόσμο, έτσι και η πολιτική έχει τις εποχές της, οι οποίες, συνήθως, παίρνουν το όνομά τους είτε από κάποιο σπουδαίο γεγονός που συντελέστηκε είτε από κάποιο σπουδαίο πρόσωπο που πέρασε από αυτή την εποχή. Η εποχή μας, αναντίλεκτα, διαμορφώθηκε

από τις πολιτικές μεγάλων προσωπικοτήτων του πρόσφατου παρελθόντος, οι επονομαζόμενοι –κατά πολλούς- ηγέτες της Μεταπολίτευσης.

Στην πραγματικότητα, η Μεταπολίτευση δε γέννησε κανέναν ηγέτη, απλώς ανέδειξε. Οι σύγχρονοι ηγέτες μας γεννήθηκαν, κατά κύριο λόγο, την εποχή «των τεράτων», όπως θα έλεγε ο Γκράμσι. Πόλεμοι, ηρωικά έπη, πείνα, δυστυχία, δυσκολίες, διχασμός, αναγέννηση, είναι τα συστατικά στοιχεία που δημιούργησαν μια σειρά ηγετών. Πρόσωπα, δηλαδή, με υψηλή οξυδέρκεια, τα οποία λόγω των συνθηκών αυτών, απέκτησαν μαχητικές και ηγετικές ικανότητες. Οι δύσκολες εποχές της Ελλάδος του πρώτου τετάρτου του 20ου αιώνα, γέννησαν τους ηγέτες της μεταπολίτευσης, διότι ως γνωστόν οι κρίσεις γεννούν κροίσους (στην προκειμένη πολιτικούς και όχι οικονομικούς).

Ο Εμφύλιος σπαραγμός, η Απριλιανή Δικτατορία και η παλινόρθωση της Δημοκρατίας, ανέδειξαν τα φωτεινά πρόσωπα της μεταπολίτευσης. Προσωπικότητες ικανές να πείσουν εκατομμύρια και να τα οδηγήσουν «στα δικά τους νερά». Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Ανδρέας Παπανδρέου και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, αποτελούν τις κορυφαίες φυσιογνωμίες, που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην μεταπολιτευτική Ελλάδα και διαμόρφωσαν το σήμερα.

Αναμφίβολα, λοιπόν, μιλούμε για αρχηγούς. Πρόσωπα, τα οποία αγαπήθηκαν και μισήθηκαν τόσο πολύ, με τη δυνατότητα να αφουγκραστούν και να πείσουν αντίστοιχα, εκατομμύρια πολιτών. Πρόσωπα, τα οποία σφράγισαν με το πέρασμά τους την πορεία της χώρας μας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Το αν ήταν σωστοί και αγαθοί κυβερνήτες θα το κρίνει η ιστορία. Το σίγουρο, όμως, είναι πως και οι τρεις ήταν, με κάθε έννοια της φράσης, πολιτικοί ηγέτες.

Αυτές οι τόσο δυναμικές προσωπικότητες προκάλεσαν ένα ισχυρότατο κενό στην πολιτική ιστορία. Μετά το θάνατο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, του τελευταίου εν ζωή πολιτικού αυτής της γενιάς, διαφαίνεται ολοκάθαρα το μεγάλο πολιτικό έλλειμμα των ημερών μας. Η βασική έλλειψη στην εθνική, εγχώρια παραγωγή μας, δεν είναι άλλη παρά η έλλειψή μας σε ηγέτες.

Οι γενιές του 50’ – 70’ (ίσως και του 80′) δεν έχουν να παρουσιάσουν, όπως όλα δείχνουν σήμερα, καμία τέτοια ηγετική φυσιογνωμία. Κανείς από τους σημερινούς πολιτικούς δε μπορεί να αγαπηθεί και να μισηθεί τόσο, ούτε μπορεί να πείσει και να γίνει ένα με το λαό. Σήμερα, οι πολιτικοί αρχηγοί αγωνίζονται να επιβιώσουν και να κυριαρχήσουν σε έναν αγανακτισμένο λαό, ο οποίος νιώθει πως «δεν ακούγεται» και οδηγείται στην κάλπη βουβά, χωρίς να έχει πολιτική βούληση, στηρίζοντας το μη χείρον βέλτιστον, ή αυτόν που είχε καλύτερη εικόνα στην τηλεοπτική διαμάχη.

Ουσιαστικά, οι παλαιοί ηγέτες, «ευνούχισαν» αυτές τις πολιτικές γενιές. Οι προσωπικότητές τους ήταν τόσο ισχυρές, ώστε υπερκάλυψαν κάθε τι νέο που ίσως θα προέκυπτε. Οι νέοι του τότε και εξουσιάζοντες του σήμερα δεν οδηγήθηκαν ποτέ στη διαδικασία παραγωγής ηγετών, διότι δε χρειάστηκαν ηγέτες, αφού υπήρχαν οι παλαιοί. Αρκέστηκαν στο να ακολουθούν πιστά τον έναν ή τον άλλο, με την ελπίδα ότι κάποια μέρα θα αποτελέσουν τους «δελφίνους» αυτών, όχι όμως για να συνεχίσουν την παρακαταθήκη που θα άφηναν, αλλά για να την καπηλευτούν και να επιβιώσουν στον πολιτικό στίβο.

Βρισκόμαστε σήμερα, εν έτει 2017 και εν μέσω της επταετούς γενικευμένης κρίσης, απελπισμένοι και με την απουσία κάποιου, ικανού να ηγηθεί και πείσει τον λαό πως κάτι καλύτερο έρχεται. Μετά το θάνατο των τελευταίων πολιτικών της πρώιμης και ύστερης περιόδου της μεταπολίτευσης, αποκαλύφθηκε το μεγάλο πολιτικό μας έλλειμμα. Αυτά τα πρόσωπα, έστω και στην αφάνεια, στα γεράματά τους, αποτελούσαν –σε μεγάλο βαθμό- πυλώνες σταθερότητας, πηγή συμβουλών και γνώσης για τους νεότερους κυβερνώντες. Η Ελλάδα, έχασε όλους τους «ακέραιούς» της και έμειναν στη θέση αυτών «τα βουβά κλάσματα».

Ο κύκλος των χαμένων ηγετών αφήνει πίσω του -πέραν της πολιτικής αβεβαιότητας που βιώνουμε όλοι- ένα μεγάλο χρέος στους νεότερους. Οι γενιές του 80’ – 90’ και οι συνακόλουθες, οι οποίες μεγάλωσαν χωρίς πολιτικά πρόσωπα, τα οποία συγκέντρωναν πάνω τους «την πνοή» εκατομμυρίων και ήταν η αιτία ακόμα και πόλωσης μεταξύ του λαού υπέρ του ενός ή υπέρ του άλλου, είναι καταδικασμένες εν τη γενέσει τους «να παράξουν» νέους ηγέτες, οι οποίοι θα «λαξευτούν» από τις δυσκολίες του σήμερα και θα διδαχθούν από τους ηγέτες του παρελθόντος.

Όπως ο Βενιζέλος, έτσι και ο Καραμανλής, ο Παπανδρέου και ο Μητσοτάκης, κατάφεραν να γράψουν με ανεξίτηλο χρώμα τα ονόματά τους στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδος και να ολιγοπωλήσουν στη μεταπολιτευτική εποχή. Το βασικό ερώτημα του σήμερα είναι ένα ∙ Αυτοί έφυγαν, οι νέοι ηγέτες πότε θα «γεννηθούν» και αν δεν, τότε τι μέλλει γενέσθαι;